Er moeten in Hilvarenbeek vele honderden nestkasten hangen bij mensen achter in de tuin, in de bomen langs de straten, opgehangen door natuurbewuste bewoners. Maar als ze daar gewoon hangen, jaar na jaar, dan hebben ze nauwelijks nog nut. Peer Busink en Bart Ketelaars leggen uit wat je nu moet doen om ze opnieuw aantrekkelijk te maken als straks het broedseizoen weer aanbreekt.
door Kees van Kemenade
“Veel vogels maken geen nest tussen de takken, maar broeden het liefst in een holletje ergens, vooral in bomen. Een gat uitgehakt door een specht bijvoorbeeld. Maar die holen zijn er steeds minder en daarom is het een goed idee om ze te helpen door een nestkast op te hangen. Dat heeft ook nog bijkomende voordelen, als je verlost wil blijven van de plaag van de eikenprocessierups. Mezen eten de rupsen op en dat was jaren gelden ook de reden dat er zoveel werden opgehangen. Een initiatief van de VNMH, met steun van de gemeente, dat veel weerklank vond.”
Peer Busink en Bart Ketelaars tonen zo’n oud nestkastje, zojuist van de boom gehaald. “Deze, van het Groot Loo, is in 2017 opgehangen, een project van de buurt. We zullen eens kijken wat we binnenin aantreffen.”
Onderhoud plegen
De beide natuurbeschermers openen het kastje. “Kijk een mooi nestje, opgebouwd uit veertjes, mos en ook hondenharen. Maar … dat moet er allemaal uit! In het nestmateriaal zitten bloedluizen en mijten. Een vogel gaat echt niet opnieuw gebruik maken van dit nestkastje als dat oude materiaal er nog inzit. Als de jonge vogels uit het ei kruipen worden ze onmiddellijk belaagd door die parasieten. Wil je dus dat ze deze kasten niet mijden, dan moet je ze schoonmaken. Zodat als ze ruim tevoren op zoek gaan naar en plekje voor hun jongen, ze een schoon exemplaar aantreffen. Dus al het oude materiaal eruit en meteen ook maar kijken of de constructie nog in orde is. Helaas gebeurt dat amper. Wij willen hiermee iedereen oproepen die er eentje heeft, omdat na het broedseizoen af te halen en schoon te maken en ook te inspecteren. Als hij een dak heeft, is dat nog goed afsluitbaar en niet half eraf, bijvoorbeeld. Dan heb je weer een bruikbaar vogelnestje in je tuin of in de straat.”
Nestkast ophangen
En als je er eentje wil ophangen, waar moet je dan op letten? Peer en Bart hebben dan toch een paar goede tips. “Het kastje moet open te maken zijn. Het liefst niet via het dak, maar veel beter aan de zijkant. Dan hoef je niet in de kast te graaien, maar kun je hem gewoon vanuit de zijkant schoon maken. Veel makkelijker. De vliegopening kun je vaak aanpassen. Een koolmees wil een doorsnee van 32mm, maar een kleinere pimpelmees wil graag een vliegopening van 28mm. Hang hem op, een meter of drie hoog, buiten de middagzon, anders wordt het er veel te heet. En natuurlijk, ieder jaar even onderhoud plegen. Het is toch een mooi gezicht als je in het broedseizoen de ouders af en aan ziet vliegen met nestmateriaal en als de jongen zijn uitgekomen met voedsel. Maar ook gedurende de rest van het jaar worden de nestkastjes vaak gebruikt door de vogels als overnachtingsadres. Dus ze kunnen het hele jaar in gebruik zijn.”