Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, kruiden die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven.

door Kees van Kemenade

Nee, deze bramen kan ik niet meer plukken. Ze zijn rood en onrijp, maar het zonlicht is niet sterk genoeg meer om ze mooi zwart en vol met suiker te krijgen. In het seizoen pluk ik ze graag om ze gewoon op te eten. Behalve dan die laag hangen, want er is een heel kleine kans op besmetting met een inwendige worm. In de ontlasting van vossen kunnen de eitjes van die worm zitten, maar gelukkig poept dat dier op lage hoogte. Bij het plukken neem ik de doornen en de vaak ook aanwezige brandnetels maar voor lief. Je mag ze, volgens de wet, in een kleine hoeveelheid verzamelen. Genoeg om er een paar potten jam, of puddingsaus wat ik prefereer, van te maken.

Nu heeft de braam niet alleen een positieve uitstraling. Hij woekert, ja dat doet hij volop, met lange houtachtige, kruipende scheuten over de grond of door de lucht. Die scheuten kunnen zelf weer wortelen en zo een heel perceel bedekken. Bramen houden van stikstof, dus ziet men ze wel als een indicator voor de achteruitgang van de natuur. Dat is allemaal waar, maar je kunt er ook veel positiefs, wat de natuur betreft, er tegenover stellen.

Het is een waardplant voor heel veel vlinders. De bessen zijn voedsel voor veel vogels en insecten. Ook de rode hier die verdrogen, leveren in de winter nog steeds energie op. De struiken zijn bijna ondoordringbaar voor rovers en daar profiteren nestbouwers van. De bladeren worden gegeten door de reeën. De bloemen in het voorjaar leveren nectar aan bijen en hommels.

De braam komt van oudsher hier voor in een groot aantal variëteiten, het meest algemeen is de zwarte braam, zoals deze op de foto. Natuurlijk zijn de kwekers aan de slag gegaan met de braam en zij leveren doornloze bramen met enorme vruchten voor in de tuin. Maar och, geef mij deze wilde maar.