Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, kruiden die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven. Zeker nu de beginnende herfst zorgt voor een overvloed aan voedsel in de natuur.
door Kees van Kemenade
De beginnende herfst is echt een tijd van overvloed voor vogels, kleine zoogdieren en amfibieën, maar ook voor onze insecten. Dat zie je als je wandelt over het talud van de Hakvoortseweg. De sleedoorn die daar groeit heeft mooie, kleine, pruimen voortgebracht. Een ander woord voor zo’n vrucht is slee. De kleur is deftig donkerblauw. Proef er maar eens eentje. Giftig is de sleedoornpruim niet, maar wel ongenietbaar wrang. Als je ze wilt proeven, pluk er over een paar maanden maar eentje, als het even gevroren heeft, en zet er dan je tanden in.
Hij dient als smaakmaker voor alcoholische dranken, zoals slivovitsj, maar je kunt er ook jam of puddingsaus van maken. Of je geniet er al wandelend gewoon van door naar die prachtige pruimpjes te kijken.
Kijk maar eens goed naar de stevige doorns, het tweede deel van de naam. Voordat er prikkeldraad bestond, begin twintigste eeuw, gebruikte men struiken om de akkers te beschermen. Vee werd vaak uitgeweid, maar koe, schaap noch geit zou aan de sleedoorntakken gaan knabbelen. Eeuwen geleden, toen er hier regelmatig oorlogen woedden en men vreesde voor plunderende soldaten, legden de boeren vaak een schans aan. Een aarden wal beplant met puntige sleedoorns, die metershoog kunnen worden en met een enkele toegangspoort, was vaak een redding voor het vee. Vogels nestelen er graag, vooral de kleintjes, want zij waarderen de bescherming die de doorns hen bieden. Een kat klimt er echt niet in en een ekster of een andere kraaiachtige wil zich ook niet graag bezeren.
Sleedoorns zijn waardplanten voor de sleedoornpage, en andere vlinders zoals de gehakkelde aurelia, de kleine vos en de dagpauwoog zie je vaak rondom deze struik vliegen. Zoals het hoort, heeft deze struik ook een vijand: de meidoornstippelmot. Als de rupsen van deze mot uitkomen, vreten ze een sleedoorn helemaal kaal. Gelukkig overleeft de struik dit als regel.