Dat Hilvarenbeek een mooie gemeente is, waar veel te zien is en veel te beleven, dat weet iedereen wel. Maar hoe mooi? Dat ontdek je eigenlijk het beste als je er op uit gaat. Al wandelend kom je op de mooiste plekken en dat geldt zeker voor deze wandeling die voert door het bijzondere natuurgebied en waterberging het Diessens Broek. Ik gebruik daarvoor de wandelkaart met nummers van knooppunten. Startpunt is knooppunt 68, bij het begin van Biest-Houtakker, komend vanuit Hilvarenbeek. En dan verder naar knooppunt 20. Voor wie zo’n kaart niet bezit, staan onderaan de nummers die je kunt volgen.

door Kees van Kemenade

Het Spruitenstroompje is bijna 100% Beeks, alleen jammer dat hij samenvloeit met de Reusel op grondgebied van de gemeente Oisterwijk. Hij begint wel op de grens met België en heet in de bovenloop, de Hoogeindse beek. We beginnen onze tocht door het dal van deze rivier en gaan dus een uitgesproken drassig gebied in.

Als men in onze streek het waterpeil niet zou controleren en de stroom zijn gang zou laten gaan, dan was het er erg moerassig. Voor een deel is dat zo, maar dat wordt kunstmatig geregeld als een overstromingsgebied. Wat als de regen maandenlang zou neervallen en de Dommel en Maas, waar al dit water heen moet, het niet mee zou aankunnen? Nou dan wordt het Diessens Broek als overloopgebied gebruikt om flink wat water op te bergen.

Het pad waarover wij lopen heet de Gemeintsedijk, een bijzondere naam. Biest-Houtakker heeft nog een gemeint, hier Gemeynt genoemd, een instelling uit de Middeleeuwen. De dorpsbewoners waren collectief eigenaar van het buitengebied, maar moest wel bepaalde regels volgen. Dat werd gecontroleerd door regenten. Overal zijn die opgeheven, maar hierin dit dorp bleef de gemeint met zijn regenten bestaan.

Vogelparadijs

We passeren Rioolwaterzuivering Biest-Houtakker, waar het reeds grotendeels gezuiverde afvalwater uitstroomt in vijvers met brede rietkragen en dan helemaal op ons Spruitenstroompje geloosd kan worden. We trekken nu, via mooie populieren- en eikenlanen, dieper het Diessens Broek binnen en moeten eigenlijk een kijker mee nemen: zoveel vogels om waar te nemen! De wulp, of de zeldzame blauwborst misschien en veel vaker een flinke groep ooievaars die samen een nat terrein afstropen.

Onderweg is een bank, daar neergezet om weidevogelbeschermer Jan van Gestel te eren. Dat deed hij door de nesten te markeren zodat landbouwers ze konden ontwijken. Mensen wonen er niet, al kun je op afstand de bebouwing of de kerktorens van de drie dorpen waarnemen, waartussen het Diessens Broek ligt: Haghorst, Biest-Houtakker en de naamgever Diessen. Aan de rand ervan liggen andere, hoger liggende, natuurgebieden, zoals het Diessens Heike. We passeren de bosrand, zonder het dicht begroeide gebied te betreden.

Een jaagpad

Wij gaan nu richting het Wilhelminakanaal, een waterweg genoemd naar koningin Wilhelmina die in het jaar van de voltooiing, 1923, net haar 25-jarig regeringsjubileum vierde. Dwars door Brabant moest het de belangrijkst verbinding worden tussen de industriesteden. Maar al spoedig nam het wegverkeer deze taak over. Nu is het een toeristische vaarweg, belangrijk voor de waterhuishouding van onze provincie, als zie je nog wel een vrachtschip passeren.

Het pad waarover wij gaan, langs het kanaal, heeft ook een interessante geschiedenis. Het is een jaagpad waarover paarden een schuit op het water voorttrokken in de tijd dat vrachtboten nog geen motor hadden. De Reusel stroomt niet uit in het kanaal, maar gaat er met een sifon onderdoor. Daarbij is een rustpunt met flink wat informatieborden en een origineel houten kunstwerk.

Net voordat het Spruitenstroompje ook met een sifon onder het Wilhelminakanaal door duikt, slaan wij linksaf in de richting van het startpunt van dit pad. Het bood ons uitsluitend onverharde paden en weidse vergezichten en heel veel waterrijke natuur.

Reken op twee uur voor deze wandeling door het Diessens Broek, als je de volgende nummers van knooppunten volgt: 68 – 20 – 72 -09 – 08 - 70 – 71 -31 – 21 – 20 – 68