Dat kapelletjes bij onze provincie horen daar zal iedereen, gelovig of niet, het wel mee eens zijn. Ze stralen een zekere rust uit en velen houden er daarom een ogenblik halt om eens na te denken over de alledaagse beslommeringen. Iedere kapel heeft zijn eigen verhaal en als je dat kent, dan wordt een bezoek nog interessanter. De meeste kapellen zijn genoemd naar Onze Lieve Vrouw, zo ook die in Baarschot.

De Mariagrot in Baarschot

door Kees van Kemenade

Net voor de eerste bocht, als je vanuit Diessen komt, ligt rechts van de weg de Mariagrot. Hij is gemaakt van veldkeien, gevonden op Landgoed De Utrecht. Lang geleden, in de IJstijden, voerde de Maas grote en kleinere stenen mee, verpakt in ijs en die werden hier afgezet. Er staan twee bankjes voor om degenen die voorbij gaan de gelegenheid te geven in gebed te verzinken, of om de vermoeide wandelaar en fietser de mogelijkheid te geven even op adem te komen.

Er staan veel kapellen in het Brabantse land, allemaal getuigen van de Mariadevotie die nog steeds bestaat, maar een halve eeuw geleden een enorme omvang had. Er zit vrijwel altijd een geschiedenis aan vast. De Baarschotse Mariagrot voert ons terug naar de Tweede Wereldoorlog. Op 12 mei 1940 werd het dorp bezet door Duitse troepen op weg naar Frankrijk. Dat gebeurde zonder slag of stoot, terwijl in Diessen hard werd gevochten tegen Franse eenheden die opgerukt waren om de Duitsers te stoppen. Vierenhalf jaar later, op 3 oktober 1944 werd Baarschot bevrijd door het Britse leger, opnieuw zonder straatgevechten in het dorp. In de tussenliggende jaren was er ook niemand opgepakt en geëxecuteerd om wat voor reden dan ook. "Nood leert bidden", zei mijn moeder altijd al en zo ongeveer staat het er ook onder op de grot:

Koningin van den vrede

Gelijk toen wij streden

Zoo bescherm ons ook heden

Een sterke devotie

Uit dankbaarheid dat de gebeden om bescherming uitgesproken in die benarde jaren verhoord waren, besloot de Baarschotse bevolking een Mariakapel te bouwen. Maar vanwege de alom sterk levende devotie tot Onze Lieve Vrouw van Lourdes werd het een grot. Met Onze Lieve Vrouw hoog in een nis. In het Franse Pyreneeëndorpje Lourdes was op 11 maart 1858 de Heilige Maagd verschenen aan Bernadette Soubirous. Zij maakte zich bekend met de woorden: “Ik ben de Onbevlekte Ontvangenis.” In de maanden erna herhaalden die verschijningen zich nog zeventien keer. Dat was de start van een sterke opkomst van een nieuwe en bijzondere Mariaverering met Lourdes als centrum. Het werd ook gezien als een steun van Maria zelf aan het dogma van de R.K. kerk van vier jaar eerder, dat Maria geboren was zonder de erfzonde (het feit dat mensen een goede kant hebben, maar ook in staat zijn tot groot kwaad). In 1891 maakte paus Pius X van de 11e februari het feest van O. L Vrouw van Lourdes. Hij vond daarmee geweldig veel weerklank, ook hier op het Brabantse platteland.

Op 15 augustus 1945 werd de Mariagrot ingewijd door pater Fidentius. In de grot werd een granaathuls ingemetseld met alle namen van de bewoners van het dorp Baarschot. In de tachtiger jaren werd de kapel gerestaureerd en werden de later geboren ingezetenen alsnog vermeld.

Maar is het nou een echte Lourdesgrot? Eigenlijk nee, want er ontbreken twee zaken. Een steen van de Massabielle rotsen in Lourdes waar de originele grot zich bevindt. En een beeldje van een geknielde Bernadette in aanbidding op de grond ervoor. We noemen het dus gewoon maar een Mariagrot; een van die kleine kapelletjes, die zo typisch zijn voor onze streek. Voor Baarschot is het meer; een soort symbool voor de gemeenschap.