Ga eens op zoek naar de vele verschillende planten in onze gemeente, die er van nature voorkomen. Je hoeft alleen maar te kijken in de bermen langs de wegen, in de bossen, aan de akkerranden en zelfs tussen de straat- en stoepstenen. Elke plant is interessant; onkruid is maar een verzonnen woord. Als jij je er een beetje in verdiept, dan gaan die Beekse planten nóg meer leven. Zeker nu de zomer voor de deur staat.
door Kees van Kemenade
Op een berg met ingekuild voer langs een zandpad op de Grote Voort staan koolzaadplanten in bloei. Bijna een meter hoog, blauwgroen blad en gele bloemen met elk vier bloemblaadjes. Koolzaad wordt veel aangeplant en als zich zaad heeft gevormd, wordt echt niet alles geoogst. Een deel verspreid zich en kan overal waar de omstandigheden goed zijn ontkiemen en gaan bloeien. Koolzaad is namelijk geen natuurlijk gewas, maar een soort die is geteeld om olie voort te brengen.
Oorspronkelijk was er het raapzaad, maar dat gewas is steeds verder verbeterd (vanuit agrarisch perspectief) zodat je op veel plekken hele akkers er vol mee ziet staan. Uitgebloeid zie je langwerpige vruchten, hauwen genoemd, waarin de zaden zitten. De olie die er in het verleden uit werd gewonnen was, vanwege de bitterheid, niet geschikt voor menselijke consumptie. Men liet er olielampen op branden, smeerde er de bewegende delen van stoommachines mee en gebruikte het in oliekachels.
Maar de biologen hebben het gewas danig onder handen genomen, waarbij ze zelfs het zaad van koolplanten gebruikten, vandaar de naam. Zo werd de bitterheid en de lichte giftigheid eruit gekweekt, zodat het nu een grondstof is voor de margarinefabricage. De koolzaadolie wordt ook gebruikt als brandstof voor dieselmotoren en vermengt met benzine als een soort biobrandstof. Dan hebben we minder minerale olie nodig voor de aandrijving van onze auto’s en motoren.
Wat na persing overblijft is ook nog uitstekend veevoer. Je kunt natuurlijk soja importeren en daarmee vee voeren, maar dan is dit product uit de eigen omgeving toch wel aan te bevelen. Wat ik er ook mooi aan vindt als ik vooral in Duitsland voorbij al die prachtige, gele, koolzaadvelden rijd en de geur ervan opsnuif. Dan krijg ik zo’n echt zomers gevoel.