De winter met zijn natte, koude en donkere dagen is de meest sombere periode van de natuur. De natuur is in rust. Afgestorven planten, struiken en kale bomen geven een triest gezicht aan de tuin, het bos of kale vlaktes. Toch is er in de stilte, ondergronds of weggekropen in allerlei openingen, nog veel te beleven.

De imker beleeft zijn meest in-actieve periode. De bijen zitten opeengepakt in hun kast of korf om zichzelf en zeker de koningin warm te houden. Iedere imker hoopt dat zijn volken goed de winter doorkomen. Zijn ze sterk genoeg, hebben ze nog voldoende voer en zijn ze opgewassen tegen invloeden van ziekten, en hebben parasieten en/of Aziatische hoornaars (AH) hun negatieve werk gedaan?

Hoornaars; m.n. de Aziatische hoornaar (AH). Voor de meeste mensen nog steeds onbekend in onze biodiversiteit.

Afgelopen jaar is er een werkgroep in Hilvarenbeek en wijde omgeving, wat, in HEEL Nederland bezig geweest met het opsporen, verdelgen en bestrijden van dit insect.

Ook in Hilvarenbeek is deze grote wesp veelvuldig waargenomen.

Er zijn zoektochten opgezet, lokpotten en vallen geplaatst, mensen geïnformeerd en voorzien van vangmateriaal. Een groot aantal vallen is, verspreid in het dorp, geplaatst. Ook in Esbeek, Diessen en in de verre omtrek. Men zag de AH, maar het was ontzettend frustrerend dat men in de zomer de nesten niet kon traceren. Grote ronde wespennesten van 80 cm doorsnee; meestal hoog in bomen moesten ze worden gelokaliseerd. Maar zoektochten leverden geen resultaat op.

Totdat in de herfst van 2024, na het vallen van de bladeren, de kruinen van de bomen inkijk gaven. Zie je wel!! Op Groot Loo, nabij Nestven en Goirlesedijk, maar ook in Esbeek, Diessen, Lage Mierde; overal nesten. In Goirle waar een groot deel van de werkgroep-leden woont, werden er volop nesten (20!) gevonden.

Honderden koninginnen

De nieuw geboren koninginnen hebben zich op dit moment goed verstopt om de winter goed door te komen. Het zijn er honderden!

Straks in februari/april ontwaken zij uit hun winterslaap en gaan aan de gang met het maken van een z.g.n. primair nest. Ergens in een schuurtje, tuinhok, afdak, carport, vogelhuisje enz. maken ze een klein nest en leggen daar dan hun eerste eitjes. De koningin verzorgt zelf het eerste legsel en de larven. Kom je in de periode februari/april zo’n grote AH tegen dan is dat zeker een koningin. Deze moet gevangen en gedood worden. Dat is meteen een potentieel nest minder. Deze Q ( koningin) zoekt naar nectar en eiwitten voor de eerste larven die zij wil groot brengen; later in het voorjaar en zomer gaan werksters geboren uit deze larven een nieuw groot nest maken. Zo’n nest kan wel 70 tot 80 cm in doorsnee worden. Hoog in de bomen, maar ook in struiken, hagen en andere begroeiingen. Hiervoor moet men echt uitkijken dat men niet ongewild een AH nest verstoort.

Dus bij het tuinieren en bijhouden van sportvelden met struikgewas en lage begroeiing moet men waakzaam en alert zijn.

Gestoken worden door één of meerdere AH is niet echt leuk en kan zelfs gevaarlijk zijn.

In de tweede helft van de zomer worden de AH actiever en zelfs agressief. Ze hebben meer eiwitten nodig voor de larven. Dus steeds meer prooien. Het nest, dus territorium, verdedigen ze als men te dichtbij komt.

Er zijn verschillende vallen beschikbaar en lokpotten kunnen worden geplaatst om te bezien of er AH aanwezig zijn en om de locatie van de nesten te bepalen.

Waarom zijn het lastposten?

Op de eerste plaats zijn het exoten. Via Frankrijk naar Europa gekomen, afkomstig uit Azië en hebben hier geen natuurlijke vijanden. Doordat ze hun larven eiwitten voeren, moeten ze allerlei insecten uit ‘onze’ natuur - vlinders, bijen, libellen, honingbijen en de larven van deze insecten etc - vangen. Ook zijn het aaseters. Eiwitten van dode dieren worden ook door deze opportunisten meegenomen.

Insecten zijn belangrijk en noodzakelijk voor de bestuiving van bloemen, planten, gewassen en zeker fruitbomen en open teelten. Zonder bestuiving geen fruit, vruchten of groenten. Ook het fruit wordt door deze hoornaar aangetast!

Wij moeten deze exoot bestrijden!

Dat kunnen wij als imkers niet alleen. Wij hebben de opmerkzaamheid van de mensen nodig die in hun omgeving deze AH signaleren. Zie je in jouw omgeving zo’n AH meldt dit op www.waarneming.nl

In de komende periode ( het vroege voorjaar) zal er weer een oproep komen om informatie te delen omtrent deze AH.

Lokpotten (jampot met lont) gevuld met 1/3 bier, 1/3 zoete witte wijn, en 1/3 suiker is het lokmiddel om de AH zichtbaar te maken. Zie je dan een AH op het lont, geef het door via

www.waarneming.nl of 06 2511 4813

In het voorjaar wordt de selectieve val geplaatst en hoopt men vele koninginnen te vangen en daarmee een nest op te sporen. Daarna worden er lokpotten geplaatst om werksters te lokken en daarmee hun vliegweg naar het nest te kunnen lokaliseren. Is een nest gesignaleerd dan wordt dit door de overheid professioneel geruimd. Niet zelf doen! Veel te gevaarlijk.

Meer weten?

Voor meer informatie zijn er verschillende websites. Kijk bij voorkeur op Nederlandse sites. Ook in België wordt er veel info verspreidt met de daar geldende, andere regels. Die overheid geeft andere info dan hier in Nederland. Imkers uit o.a. Middelbeers/Oirschot, Bladel, Reusel en Hilvarenbeek e.o. werken samen aan het opzetten van een pilot om betere methodes te vinden om de AH te bestrijden.

Over enige tijd zal er weer een oproep volgen ter voorbereiding op het komend voorjaar voor het bestrijden van de AH.

Alleen kunnen we het niet.

We hebben hulp nodig van opmerkzame mensen.

Van u dus!

Wordt vervolgd!

Ton Smolders

06 2511 4813

Voorzitter Imkersbond St. Ambrosius Goirle/Hilvarenbeek